XSS (Cross-Site Scripting): Czym właściwie jest?

XSS, czyli Cross-Site Scripting, to jeden z najczęstszych typów ataków na aplikacje internetowe. Do czego może doprowadzić?
XSS

XSS występuje wtedy, gdy do witryny internetowej wprowadza się złośliwy kod, który uruchamia się w przeglądarce nic niepodejrzewającego użytkownika. Ten typ ataku może prowadzić do różnych problemów, od kradzieży danych po sesje użytkowników. W tym artykule wyjaśnimy czym jest. Przedstawimy jego rodzaje oraz w jaki sposób można chronić swoje aplikacje przed tego typu zagrożeniami.

Co to jest XSS?

Skrypty między witrynami (XSS) polegają na wstrzykiwaniu złośliwych skryptów (zwykle JavaScript) na stronę internetową. Skrypt ten następnie uruchamia się przez przeglądarka użytkownika. Podstawowym celem ataku jest manipulowanie interakcją użytkownika z aplikacją, przechwytywanie danych użytkownika lub wprowadzanie zmian w wyświetlanej treści.

 

Ataki te mogą prowadzić do:

  • Kradzieży plików sesji.
  • Uzyskiwanie konta użytkownika.
  • Fałszywe wyświetlanie treści lub przekierowywanie użytkowników do złośliwych witryn.

Typy XSS

XSS dzieli się na kilka typów, każdy z własnymi specyficznymi właściwościami i metodami ataku. Trzy główne typy to:

 

Odbity XSS
To najprostsza forma ataku. Polega to na wstrzyknięciu złośliwego kodu do aplikacji za pośrednictwem adresu URL lub formularza. Osoba atakująca wysyła specjalnie zaprojektowany link lub formularz. Gdy użytkownik kliknie link lub wypełni formularz, w przeglądarce ofiary otwiera się złośliwy skrypt.

Przykładem może być sytuacja, gdy aplikacja nie oczyszcza danych wprowadzanych przez użytkownika, umożliwiając osobie atakującej wstrzyknięcie skryptu za pośrednictwem adresu URL. Po odwiedzeniu takiego linku użytkownik może nieświadomie uruchomić szkodliwy skrypt.

 

Stored XSS
Jest to bardziej zaawansowana forma ataku, w której złośliwy kod przechowuje się bezpośrednio na serwerze, np. na serwerz w bazie danych. Osoba atakująca może wprowadzić złośliwy skrypt za pośrednictwem formularza na stronie internetowej, a skrypt ten zostanie następnie wyświetlony każdemu użytkownikowi odwiedzającemu tę witrynę. Przechowywane XSS jest szczególnie niebezpieczne, ponieważ może mieć wpływ na wielu użytkowników jednocześnie.

 

XSS oparty na DOM
Polega na wstrzykiwaniu złośliwego kodu bezpośrednio do struktury Document Object Model (DOM) przeglądarki użytkownika. Ten typ ataku nie wymaga bezpośredniej interakcji z serwerem. Wszystkie operacje odbywają się na kliencie, np. dynamiczna manipulacja elementami strony za pomocą JavaScript.

Jakie są skutki ataku XSS?

Ataki XSS mogą mieć poważne konsekwencje zarówno dla użytkowników, jak i właścicieli witryn. Do najczęstszych skutków należą:

  • Kradzież danych osobowych lub haseł: osoba atakująca może przechwycić dane użytkowników, takie jak nazwy użytkowników i hasła, które można wykorzystać do przejęcia kontroli nad kontami.
  • Hakowanie sesji użytkownika: złośliwe skrypty mogą zostać wykorzystane do przejęcia sesji użytkownika, umożliwiając osobie atakującej dostęp do zasobów, do których użytkownik ma autoryzowany dostęp.
  • Modyfikacja zawartości strony: Osoba atakująca może zmodyfikować zawartość strony, przedstawić fałszywe informacje lub przekierować użytkowników na inne strony.
  • Zaufanie użytkowników: witryna cierpiąca na XSS może stracić zaufanie użytkowników, co może negatywnie wpłynąć na jej reputację.

Jak chronić się przed atakami XSS?

Aby chronić swoją aplikację przed atakami XSS, powinieneś zastosować następujące techniki:

 

Walidacja i oczyszczanie danych
Najważniejszym krokiem w ochronie go jest właściwa weryfikacja i oczyszczanie danych wprowadzonych przez użytkownika. Oznacza to, że wszystkie dane pochodzące od użytkowników należy odpowiednio przetworzyć, aby usunąć szkodliwe elementy, takie jak skrypty.

 

Używaj odpowiednich nagłówków HTTP
Używanie odpowiednich nagłówków, takich jak Content Security Policy (CSP), może znacznie zmniejszyć prawdopodobieństwo ataku. Dzięki CSP możliwe jest zdefiniowanie, które zasoby (np. skrypty) można uruchomić w serwisie, ograniczając możliwość wykonania złośliwego kodu.

 

Użyj znaków ucieczki
Znaki specjalne ucieczki (na przykład i) są niezbędne do wyświetlania danych w formacie HTML i uniknięcia interpretacji ich jako kodu. Dane użytkownika powinny się zawsze wyświetlać jako zwykły tekst, a nie jako możliwy skrypt.

 

Ogranicz użycie eval()
Unikaj używania funkcji takich jak eval() w JavaScript, które mogą zostać wykorzystane przez osobę atakującą do wykonania złośliwego kodu w przeglądarce użytkownika. Zastąpienie funkcji eval() bezpieczniejszymi alternatywami może znacznie zmniejszyć ryzyko ataków.

 

Regularne aktualizacje oprogramowania

Ataki te mogą wykorzystywać luki w starszym oprogramowaniu. Regularne aktualizacje frameworków, bibliotek i systemów zarządzania treścią (CMS) mogą pomóc zminimalizować ryzyko ataku.

Podsumowanie

XSS to jedno z najczęstszych zagrożeń bezpieczeństwa aplikacji internetowych. Atak ten polega na wstrzyknięciu złośliwego kodu, który może zostać uruchomiony w przeglądarce użytkownika, co może prowadzić do kradzieży danych, przejęcia konta lub modyfikacji zawartości strony internetowej. Ochrona przed nim wymaga odpowiedniej walidacji i oczyszczania danych, używania nagłówków CSP, unikania znaków specjalnych i regularnych aktualizacji oprogramowania. Świadomość zagrożeń i odpowiednie zapobieganie są niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników i witryny internetowej.

FAQ

  • Co to jest XSS?

XSS (Cross-Site Scripting) to rodzaj ataku polegający na wstrzyknięciu złośliwego kodu do strony internetowej, który następnie jest wykonywany w przeglądarce użytkownika.

  • Jakie są skutki ataku XSS?

Skutki XSS mogą obejmować kradzież danych osobowych, hakowanie sesji użytkowników, manipulowanie zawartością witryny i utratę zaufania użytkowników.

  • Jak chronić się przed XSS?

Najlepsze metody ochrony przed XSS to sprawdzanie poprawności i oczyszczanie danych, używanie nagłówków CSP, unikanie znaków specjalnych i unikanie używania funkcji eval() w JavaScript.

Leszek Kobyłecki
Leszek Kobyłecki